In het spoor van Gustav Ericsson Vasa

De Vasaloppet is net als Pipi Langkaus en Abba een groot fenomeen in Zweden. Het is een skiloopwedstrijd die is vernoemd naar Gustav Ericsson Vasa. De jonge edelman gleed de tocht in 1520 voor het leven of de dood. De troepen van de Deense koning Christian II, de baas van de Kalmar Unie en heerser van geheel Scandinavië, hadden een heuse klopjacht op Gustav geopend. De Zweedse bourgeoisie was niet blij met de Kalmar Unie en noemde de koning gekscherend Christian the Tyrant. Er werd toentertijd regelmatig gejaagd op lastige Zweedse jongetjes met een te grote mond en de tegenstanders van het regime werden zonder pardon omgebracht. Gustav kreeg ook een prijs op zijn hoofd nadat hij tegen Christian campagne had gevoerd in de Zweedse stad Mora. Aanvankelijk kreeg hij een mooi legertje rebellen op de been, maar toen de regeringstroepen met veel wapengekletter een bezoek aan het plaatsje brachten, bleken de mannen van Mora een stuk minder heldhaftig. Ze sloegen massaal op de vlucht. Ook Gustav nam een paar ski’s en gleed richting Noorwegen. Na een barre tocht door dichtbegroeide dennenbossen en over meters hoge sneeuwduinen werd hij 90 kilometer verderop in het dorpje Sälen door de snelste twee skiloopsoldaten in de kraag gepakt.

Gustav bleek een goede prater. Hij wist de twee soldaten, in de legende de ‘Mora-brothers’ genoemd, te overtuigen van het kwaad wat koning Christian met het Zweedse volk van plan was. In plaats dat Gustav aan de bajonet werd geregen, werd hij gekozen als leider van de oppositie. Drie jaar later, op 6 juni 1523, pakte de Deense overheerser Christian definitief zijn biezen en werd de Kalmar Unie ontbonden. Gustav Vasa werd gekroond als de eerste koning van Zweden. Sinds 1922 wordt de helse tocht, die Gustav van Mora naar Sälen op ski’s heeft gelopen, gezien als de basis van de onafhankelijkheid van Zweden. Ieder jaar, op de eerste zondag van maart, achtervolgen ruim 56000 recreanten en een handvol wedstrijdlanglaufers deze legende. De eerste week van maart is heel Zweden in de ban van de Vasaloppet. Het is een groot festival met overal feesten waar de onafhankelijkheid wordt gevierd.

De feestweek wordt afgesloten met de Vasaloppet, de inmiddels fameuze skimarathon. De palmares is voornamelijk Zweeds gekleurd, maar de wedstrijd telt ook mee voor de prestigieuze Worldloppet, een serie lange afstand langlaufwedstrijden. Het is dus zeker geen plaatselijk onderonsje. Sterker nog: de Vasaloppet is met 90 kilometer de langste in de reeks en de skimarathon met het meeste aanzien. Daarom is de wedstrijd na twee jaar afwezigheid weer terug te vinden op onze roverskalender.

Jerry Ahrlin is dit jaar de topfavoriet voor de titel. De 33 jarige Zweed werd al eens tweede en derde, maar hoopt dit jaar de stap naar de hoogste trede op het podium te maken. Ahrlin won dit seizoen al drie marathons en is zeker in de zogenaamde klassieke stijl moeilijk te verslaan. De Vasaloppet wordt ook in klassieke stijl gelanglauft. Landgenoot Oskar Svärd, winnaar in 2003, 2005 en 2007, lijkt op voorhand zijn grootste concurrent. Svärd won vorige week nog de Finnlandia Hiihto. Verder worden titelverdediger Jörgen Brink en de gebroeders Aukland uit Noorwegen gezien als kandidaten voor goud. De Tsjech Stanislav Rezac, de nummer 4 van de wereld en derde in Mora vorig jaar, heeft zich nog niet gemeld bij de organisatie. Startnummer 3 ligt wel voor hem klaar, daarom staat Rezac wel op onze deelnemerslijst, maar de kans bestaat dat hij zondag niet van start gaat. De leider in de strijd om de Worldloppet is Fabio Santus. De kleine Italiaan doet voor het eerst mee in Mora en wordt gevreesd om zijn sterke eindsprint. Santus is vooral sterk in de vrije stijl, de klassieke stijl, zoals gevraagd in de Vasaloppet, beheerst hij een stuk minder. Toch werd Santus vorige week vierde in Finland en ook daar werd in klassieke stijl gelopen. Met mooi weer en gunstige omstandigheden is Santus zeker een outsider om rekening mee te houden.

Kanshebbers genoeg. Wanneer de winnaar goed is voorspeld liggen er wellicht nog mooie bonuspunten te wachten. De tijd van de winnaar met een marge van 5 minuten wordt ook door de Glazen Bol gevraagd. De wind speelt daarbij uiteraard een grote rol, de wedstrijd wordt in Noordwestelijke richting gelopen, maar minstens zo belangrijk is de temperatuur. Bij warmer weer wordt de sneeuw zacht en plakkerig, dat maakt langlaufen tijdrovender. Voor elke temperatuur gebruikt een langlaufer een speciale wax, het rode glijmiddel functioneert het beste bij temperaturen onder nul, de gele wax doet het goed van 0 tot 10 graden. Een verkeerde keuze van de wax is rampzalig en vergooit zeker de kans op winst. Het actuele weerbericht in Mora, de 10 snelste tijden ooit op de Vasaloppet gelopen, de palmares en de winnaars van de belangrijkste ski-marathons dit seizoen zijn allemaal op onze site te vinden. De dadline is aanstaande zaterdag 23:59 uur. Veel succes.